BrettspielWelt

Thurn und Taxis - Handleiding

Spelvoorbereiding

Met /join kunnen 2-4 spelers in het spel stappen. Met /start begint het spel. In plaats hiervan kun je ook de Spel tool gebruiken!

Het spel

De afbeeldingen in deze handleiding zijn in het Duits. Online kan het gehele spel ook in het Nederlands worden gespeeld!

Het doel van de spelers is om een effectieve postkoetensdienst op te bouwen. Elke speler probeert zoveel mogelijk van zijn 20 verversingsposten te bouwen in de 22 steden en het liefst in aaneengesloten trajecten. Hierbij strijden de spelers om de meest waardevolle bonustegels die je krijgt voor gebieden die je volledig ontsloten hebt en lange trajecten. Daarnaast probeert iedere speler in het verloop van het spel grotere postkoetsen voor zijn postdienst te verkrijgen.

Het Speelbord

Het speelbord toont Zuid-Duitsland met de aangrenzende landen en provincies (die we vanaf nu ook landen noemen). Op het bord worden in totaal 22 steden getoond die verbonden zijn door straten. Onderin het scherm heb je aan de linker kant je handkaarten en rechts naast de verschuifbare balk de uitgespeelde routekaarten.

Linksboven worden de open liggende bonustegels getoond en rechts daarnaast wordt de status getoond, waarbij wordt aangegeven wie aan de beurt is en welke actie moet doen.

Rechtsboven wordt de stand van alle spelers getoond. De startspeler wordt aangegeven met een hoorn (teken van de Duitse post), dit is van belang bij het speleinde. Van boven naar beneden staat er bij elke speler:

• Aantal handkaarten
• Aantal nog niet geplaatste verversingsposten
• Grootte van de postkoets (wordt met een tooltip gedetailleerd getoond)
• Aantal bonustegels en het type van de laatst verkregen bonustegel. Bij de eigen bonustegels worden er twee cijfers getoond, namelijk het aantal en de waarde in punten van de tegels. Als je met je muis hier overheen beweegt zie je links naast de open liggende stadskaarten de individuele bonustegels.

Rechts van deze rij wordt de uitgespeelde route getoond.

Onder de status van elke speler liggen 6 kaarten open voor elke stad, daaronder is de plaats waar de tegels voor de postbeambten tijdens het spel zichtbaar zijn en rechts daar weer van de trekstapel.

Spelverloop

Iedere beurt van een speler bestaat uit 2 of 3 acties:

• je moet een kaart trekken
• je moet een kaart uitspelen
• je mag een uitgespeelde route scoren als deze uit minimaal 3 steden bestaat
• je mag een extra actie uitvoeren met behulp van een postbeambte

Postbeambten

In elke beurt mag je de hulp van maximaal één postbeambte inroepen. Deze hebben de volgende eigenschappen:

De baljuw - ruilt de 6 open liggende stadskaarten om voor 6 nieuwe

De baljuw kan alleen worden gekozen als je al minimaal één kaart op de hand hebt. Als geen van de open liggende stadskaarten bij je hand past kun je, in plaats van op de gok een kaart van de trekstapel te nemen, de baljuw gebruiken om alle open liggende kaarten om te laten ruilen zodat je uit 6 nieuwe kaarten kunt kiezen. Klik hiervoor op de baljuw knop.

De postmeester - hiermee mag je een tweede kaart trekken

Je kunt in het begin van je beurt twee, in plaats van één kaart trekken. De postmeester hoeft daarvoor niet expliciet gekozen te worden; trek gewoon na de eerste nog een tweede kaart. Als je aan het begin van een ronde geen kaarten op de hand hebt moet je de postmeester kiezen (dus ook aan het begin van het spel)!

De postiljon - hiermee mag je een tweede kaart uitspelen

Met de postiljon mag je een tweede kaart aan je route leggen. Ook hier geldt dat je gewoon een tweede kaart kunt uitspelen zonder de postiljon expliciet te kiezen. Bij het uitspelen van de tweede kaart moet je aan dezelfde regels houden als bij de eerste.

De wagenmaker - verlengt de route met 2 virtuele kaarten bij het verwerven van een koets

De wagenmaker helpt je om en grotere postkoets te krijgen dan waarop je recht zou hebben op basis van de lengte van je gescoorde route. Als je bijvoorbeeld een route van 4 kaarten hebt uitgespeeld (en je hebt al een postkoets van 5) dan kun je deze met de wagenmaker virtueel verlengen naar een route van 6. Deze verlenging geldt alleen voor het verkrijgen van postkoetsen en niet voor de bonus tegels voor de lengte van de routes. Als je de wagenmaker wilt inzetten moet je voor het scoren eerst op de betreffende knop klikken.

Kaart(en) trekken

Aan het begin van een ronde moet je een kaart van een stad trekken. Je mag deze kiezen uit de openliggende 6 kaarten of je trekt er eentje blind van de trekstapel. De openliggende kaarten worden direct weer aangevuld.

Kaart(en) uitspelen

In je beurt moet je een kaart uitspelen. Als je er nog geen enkele hebt uitgespeeld mag dit een willekeurige zijn. Als je al wel een route hebt liggen, moet de kaart die je uitspeelt aansluiten bij je route. Dit houdt in dat de uitgespeelde stad een directe verbinding moet hebben met één van de beide buitenste steden van je route. Er mogen dus geen aftakkingen en splitsingen worden gemaakt. Ook mag de uitgespeelde stad niet al in de route zijn opgenomen (dus geen kruisingen).

In de afbeelding hierboven heb je rechtsonder al de route München - Salzburg - Linz uitgespeeld. Je hebt hier nu nog Innsbruck en Kempten op je hand. Kempten mag nu (nog) niet gespeeld worden, aangezien deze geen directe verbinding met Linz of München heeft. Innsbruck kan wel worden gespeeld aangezien deze een directe verbinding met München heeft.

Als je dan op de kaart van Innsbruck klikt verschijnt er rechts bij de uitgespeelde route de mogelijke plekken waar de kaart kan worden aangelegd. In dit geval verschijnt er maar één plek, aangezien Innsbruck alleen maar naast München gespeeld kan worden. Vervolgens klik je op de plek waar je de kaart wilt leggen. Nu kun je met behulp van de postiljon eventueel ook nog Kempten uitspelen, aangezien deze naast Innsbruck kan liggen.

In het ongunstige geval dat je geen kaarten kunt uitspelen die aan de al openliggende route toegevoegd kunnen worden, dan moet je je route afbreken en een nieuwe beginnen.

In deze afbeelding heb je rechtsonder al de route Carlsruhe - Mannheim - Würzburg uitgespeeld. Maar de kaarten Linz en Salzburg sluiten geen van beiden aan. Helaas moet je nu je route afbreken (met een klik op de Afbreken knop) en deze wordt niet gescoord. Nu moet je met Linz of Salzburg een nieuwe route beginnen.

Route scoren

Als je in een beurt een route met een minimum lengte van 3 hebt bereikt kun je deze route scoren. Als je dat niet wilt kun je de beurt beëindigen door te klikken op de Verder knop.

Kies je om de route te scoren dan mag je verversingsposten plaatsen in de steden van je route. Daarvoor zijn er twee mogelijkheden:

• je zet een verversingspost in één stad in elk land waarin je route ligt

of

• je zet een verversingspost in alle steden van één land waarin je route ligt.

Alle steden die op je route liggen worden aangegeven met verversingsposten in een iets lichtere kleur dan waarmee je speelt. Als je nu op de steden klikt waar je geen posten wilt of mag plaatsen worden deze donkergrijs. Als er steden wit zijn dan moet je klikken op de steden waar je wel posten wilt plaatsen. Kortom, je moet net zo lang klikken totdat in alle steden waarin je posten wilt plaatsen er verversingsposten staan in jouw kleur.

Als je tevreden bent met het resultaat klik je op de Klaar knop. Als je deze niet ziet dan zijn de verversingsposten niet conform de regels geplaatst.

De gele speler heeft een route van 5 steden uitgespeeld en wil deze nu scoren. Kempten wordt automatisch niet gescoord aangezien hij daar al een verversingspost heeft staan (donkerder gekleurd). De gele speler moet nu kiezen uit de steden Innsbruck, München, Salzburg en Linz. Nu heeft hij twee mogelijkheden:

Hij kiest de hierboven eerst genoemde mogelijkheid en zet een verversingspost in één stad in elk land waarin zijn route ligt, dus in Innsbruck (Tyrol), München (Baiern) en Salzburg (Salzburg). Linz ligt ook in Salzburg en mag daarom niet ook nog worden gekozen.

Of hij kiest de tweede mogelijkheid en plaatst een verversingspost in alle steden van één land waarin zijn route ligt. Hij kiest voor de beiden steden in Salzburg (Salzburg en Linz) en daardoor mag hij niet meer in Innsbruck en München plaatsen. Uiteraard had hij ook voor Innsbruck of München kunnen kiezen, maar dan had hij maar één verversingspost kunnen plaatsen.

Daarna worden nog eventueel nieuwe postkoetsen en/of bonus tegels vergeven en overtollige handkaarten afgelegd:

Postkoetsen

Elke speler kan maximaal 5 steeds betere postkoetsen krijgen. Postkoetsen worden telkens opeenvolgend vergeven, je krijgt eerst de koets van 3, dan eentje van 4, dan 5, etc. Daarbij mag er nooit een getal worden overgeslagen, ook niet als dit mogelijk zou zijn op basis van de lengte van de route. Je krijgt telkens alleen de volgende koets als je route minstens net zo lang is als het getal van de postkoets.

Als je dus een postkoets hebt van 4 en je wilt die vergroten naar een koets van 5, dan moet je een route scoren met dus een minimale lengte van 5. Hiervoor mag je echter ook de wagenmaker gebruiker (zie hierboven).

Er zijn koetsen van 3, 4, 5, 6 en 7.

Bonus tegels

Als je na het scoren aan bepaalde voorwaarden voldoet krijg je één of meerdere bonus tegels waarmee je weer punten scoort. Voor alle bonus tegels geldt:

• ze zijn in een beperkte hoeveelheid voorradig. Hier geldt: wie het eerst komt, het eerst maalt.
• ze zijn zo gesorteerd dat de tegel met de hoogste waarde bovenop ligt en die met de kleinste waarde onderop

Er zijn vier soorten bonus tegels:

Volledig gevulde landen

Deze bonus tegels krijg je als je een verversingspost hebt geplaatst in elke stad van het land of de combinaties van landen met dezelfde kleur of kleuren van de bonus tegel. Deze bonus tegels liggen op het speelbord in de betreffende landen of op de grenzen van de landen die een combinatie vormen.

Lengte van de route

Umfasst die gewertete Strecke mindestens 5,6,7 oder mehr Karten, so erhält man oberste Karte des entsprechenden Stapels. Ist die genaue Länge nicht mehr vorhanden, so erhält man die oberste Karte des Stapels für die nächstkürzere Strecke. Dies gilt auch für Routen, die länger sind als 7. Ein Spieler kann im Laufe des Spiels mehrere Bonusplättchen derselben Länge erwerben.

Alle landen

Deze bonus tegel krijg je al je in alle landen minstens één verversingspost hebt geplaatst. Het maakt daarbij niet uit in hoeveel steden je in die landen posten hebt geplaatst, als er maar in minimaal één stad een verversingspost staat.

Speleinde

Diegene die als eerste aan één van de voorwaarden voldoet om het spel te beëindigen krijgt deze bonus tegel.

Stadskaarten afleggen

Als je na het scoren van je route meer dan drie kaarten op je hand hebt moet je de overtollige kaarten afleggen. Klik op de kaarten die je wilt afleggen en dan op de Klaar knop.

Speleinde

Het spel eindigt zodra een speler of al zijn 20 verversingsposten heeft geplaatst of de postkoets van 7 heeft gekregen. Deze speler krijgt dan de bonus tegel voor het speleinde die één punt waard is. De huidige ronde wordt nog wel afgemaakt (zodat iedereen even vaak aan de beurt is geweest).

Telling

Bij het einde van het spel worden alle punten opgeteld. Deze bestaan uit:

• punten voor de hoogste koets die je hebt gekregen: voor de 3/4/5/6/7 krijg je respectievelijk 2/3/5/7/10 punten.
• de punten van de bonus tegels
• één minpunt voor elk niet geplaatste verversingspost

Bij een gelijke stand in punten wint de speler die de bonus tegel heeft gehaald voor het speleinde of anders de speler die in de speelvolgorde als eerste na hem komt.

Opties

map 1 (Süd) / 2 (Nord)

Met deze optie kun je wisselen tussen de kaarten van Zuid- en Noord-Duitsland. Voor de zuidelijke kaart gelden daarbij uitsluiten de regels van het originele spel, terwijl de noordelijke kaart zowel met de originele regels gespeeld kan worden (inclusief de nieuwe regels voor het plaatsen van verversingsposten en de bonus tegels) als met de optie "horses" (zie hieronder).

De volgende bijzonderheden gelden bij de noordelijke kaart:

• om de bonus tegel voor Preussen (Pruissen) te krijgen, moet je in alle zeven steden in beide delen van Preussen een verversingspost hebben gebouwd.
• de rijkssteden Frankfurt, Hamburg, Bremen en Lübeck zijn geen onderdeel van een land. Bij het scoren van een route mag maximaal één van deze steden worden geteld. De speler die een rijksstad als eerste scoort krijgt de daar liggende bonus tegel van 1 punt.
• om de bonus tegel "alle landen" te krijgen moet je in elk land minstens één verversingspost hebben geplaatst. De rijkssteden worden hierbij niet meegeteld.

horses

De optie "horses" kan alleen met de noordelijke kaart worden gespeeld. Hierbij gelden de basisregels van het spel met de volgende uitzonderingen:

• de postbeambte "wagenmaker" en de postkoetsen uit het basisspel worden niet gebruikt.
• elke speler krijgt een postkoets met twee paarden.

De stadskaarten hebben nu twee functies: ze kunnen net als in de basisversie als normale stadskaarten uitgespeeld worden, of je draait ze om en legt ze met de achterkant (met de paarden erop) aan je postkoets. Kies je de hulp van de postiljon, dan kun je beide acties ook combineren: dus een kaart aan je route leggen en een kaart aan je postkoets leggen.

Als je een route wilt scoren dan moet de postkoets minstens zo veel paarden (hoefijzers op de kaarten) bevatten als de lengte van de route. Hierbij moet je erop letten dat de postkoets zelf al getrokken wordt door twee paarden. Er mogen maximaal zes kaarten aan de postkoets worden aangelegd.

Na het scoren worden alle uitgespeelde stads- en paardenkaarten afgegeven. Ook hier geldt de regel dat je na het scoren maximaal drie kaarten op handen mag hebben.

In het voorbeeld heeft de speler al een route van 5 steden opgebouwd. Aan zijn postkoets heeft hij ook al twee kaarten gelegd met telkens 3 paarden (hoefijzers), zodat hij nu zelfs een route van 8 kaarten kan scoren (3+3+2 paarden).

Zodra een speler al zijn verversingsposten heeft gebouwd wordt de ronde nog uitgespeeld. Daarna eindigt het spel.